Bienvenidos a Palacio

De gemeenschap Madrid is in april 2014 gestart met een programma van geleide bezoeken aan paleizen die anders niet of nauwelijks te bezoeken zijn, en gratis dan nog. Het objectief van dit programma is nogmaals iedereen - ongeacht economische achtergrond - de kans te geven cultuur te beleven, maar weer zien we dat dit objectief utopisch en onrealistisch is : op een hik en een wip waren de beschikbare plaatsen weg en zelfs mensen zoals ik die nogal goed op de hoogte zijn van de culturele activiteiten in Madrid en omgeving, konden niet aan een plekje op de wachtlijst geraken voor de paleizen van april, mei en juni. Niet getreurd, voor juli, augustus en september is het wel gelukt! Over de geleide bezoeken en de gidsen geen klachten, maar het is telkens weer jammer te zien dat er ingeschrevenen ontbreken wanneer het bezoek begint. Bovendien vinden de bezoeken steevast plaats op momenten die niet in te passen zijn in een standaard job, dus het is logisch te stellen dat ook dit programma ten goede komt aan alweer hetzelfde publiek... Mijn tip voor volgende jaren is dus de bezoeken daadwerkelijk aan te bieden op verschillende uren, bepaalde doelgroepen misschien direct aan te spreken om ze te interesseren, en de bezoeken betalend te maken voor de rest van de geïnteresseerden. Het moet niet veel kosten : een bijdrage vragen motiveert de geïnteresseerden werkelijk op te dagen en het kan bijdragen tot kosten voor bezoeken buiten de uren.

In juli kon het Palacio Gónzalez Longoria bezocht worden. Het paleis werd gebouwd voor de Madrileense zetel van een zakenfamilie uit Noord-Spanje en zowel de kantoren van de vader des huizes als de familie hadden hier onderdak. Tegenwoordig is het de zetel van de vereniging van Madrileense notarissen : de vroegere familiale vertrekken worden nu voornamelijk gebruikt als ruimtes voor vergaderingen, lezingen en kleinschalige besprekingen, maar sommige kantoorbedienden hebben het geluk te kunnen werken onder prachtig gedecoreerde plafonds.

Tijdens de maand augustus was het zogenaamde Palacio Godoy aan de beurt. Aan de straatkant doet niets vermoeden dat het paleis genoemd is naar de rechterhand van koning Carlos IV, nl. Manuel Godoy, die hier een tijdje woonde. Het paleis ligt vlakbij het koninklijk paleis, wat het bestaan van ondergrondse tunnels (tegenwoordig gesloten) verklaart. De toegang tot het gebouw was strenger dan in de andere gevallen, want tegenwoordig is het een ministerieel gebouw waarin het Instituut voor Politieke Studies gehuisvest is. De traphal is indrukwekkend.

Het Palacio Bauer waar nu de Hogere Zangschool is, kwam aan de beurt in september. Het gebouw werd opgetrokken in de 18de Eeuw op gronden die toebehoorden aan de Jezuietenorde en kreeg zijn huidige naam omdat het aan het eind van de 19de Eeuw werd gekocht door Ignacio Bauer. Als telg van de ruime Rothchild-familie die in Madrid kwam bankieren, koos hij dit optrekje voor zijn familie. Veel van zijn familiale residentie kunnen we tegenwoordig niet meer herkennen in het gebouw, maar het theater dat eigenlijk de aangepaste balzaal is, is nog steeds erg mooi.

Tijdens juni werden er nog andere paleizen toegevoegd aan het programma. Helaas kan ik in december niet naar de Italiaanse of Braziliaanse ambassades, maar voor een bezoek aan het Casa Grande in Torrejón de Ardoz kon ik me nog wel inschrijven. Torrejón de Ardoz is een gemeente op zowat 20km van het stadscentrum van Madrid en dat maakte waarschijnlijk dat het iets langer duurde vooraleer het bordje van "volzet" moest geplaatst worden. Het paleis ligt in de dorpskern en dus konden wij er gemakkelijk met de regionale trein naartoe.

Ook dit paleis is gebouwd op gronden van de jezuietenorde, langs de zogenaamde Camino real (koninklijke weg) waar een aantal boerderijen werkten die moesten voorzien in de behoeften van de grote gemeenschap van het Keizerlijke College in Madrid (opgericht door María van Oostenrijk, dochter van Keizer Karel V en gevestigd waar nu het Palacio Bauer is) waar de jezuieten het onderricht verzorgden. De boerderij in Torrejón de Ardoz kwam na de verdrijving van de jezuieten in andere handen terecht, maar kende in de 20ste Eeuw niet echt het nodige onderhoud en viel tenslotte in ruïne. De huidige eigenaar liet het domein restaureren en het grootste deel van het Casa Grande vervult nu een rol als hotel-restaurant. De 18de eeuwse bodega is indrukwekkend en ernaast is ook een uniek museum van iconen te vinden.

In de 3 laatst bezochte paleizen was Elena steeds mijn gids en ik bedank haar voor de deskundige uitleg over de gebouwen. Ze liet blijken dat er alsnog niet geweten is of dit initiatief in 2015 herhaald wordt.